Blonde Koppies

Door: Annemarie

Hier in het land van de Kopjes zijn twee bijzondere kopjes, twee ronde witte kopjes met een bos blond haar. De ene rent rond de ander kruipt rond. De ene probeert zich drietalig uit te drukken, de ander brabbelt zijn eigen babytaal. Maar allebei worden lopen ze rood aan als de grote koppen niet begrijpen wat ze nu precies bedoelen.

In de kerk probeer ik vaak te achterhalen welk kind nu bij welke moeder hoort. En als het niet de moeder is bij wie zit het kind dan op de rug of op schoot? Vriendin, zus,  moeder, oma? Alle vier heel goed mogelijk. De enige manier om het zeker te weten is als hij of zij gaat huilen en getroost wordt met wat te drinken.

Onze kinderen zijn geen weglopers, maar als ze dat onverhoopt toch zouden doen dan weet iedereen waar ze horen; zij zijn de enige blanke kinderen hier op de missie en wij, naast opa buurman en oma buurvrouw die Zuid-Afrikaans bloed hebben, de enige blanke volwassenen. Hooguit kunnen ze bij het gastenhuis bezorgd worden, waar groepjes Nederlandse studenten elkaar afwisselen. Heel gezellig om wat Nederlandse aanloop te hebben. Lennard geniet er ook van, hij is altijd wel te porren voor een ritje naar ‘Anne’ of ‘Janke’.

De missie is heel veilig, de gevaren schuilen juist dicht bij huis. Zo worden we belaagd door een grote en steeds uitdijende groep apen. Lennard durft niet meer alleen in de tuin uit angst dat zijn speelgoed afgepakt wordt door een snelle aap, ze duiken overal op, voor de arme jongen vaak onverwachts. Het wordt tijd voor een nieuwe hond (en een buks). Wat we wel al hebben doen sneuvelen zijn 2 slangen, 2 schorpioenen en een giftige spin. We bidden voor een veilig thuis.

Visite rennen

Door Annemarie

Waar komt het werkwoord – of is het een uitdrukking? – ‘visite lopen’ eigenlijk vandaan? Er worden namelijk tijdens deze bezigheid in het ziekenhuis maar weinig meters gemaakt. Vaak is ‘visite zitten’ of ‘visite staan’ beter op zijn plaats. Waarschijnlijk stamt het uit vroeger tijden, toen patiënten weken en maanden opgenomen lagen; hun arts daardoor de dossiers kon dromen en niet elke keer iets toe te voegen had. Dan kan je lekker doorlopen. Als je, zoals wij, elke week op een nieuwe afdeling begint, dan moet je toch bij elke patiënt wel even stilstaan om zijn of haar voorgeschiedenis te leren kennen. De standaardvragen bij elke patiënt zijn: HIV positief of negatief? Indien positief; welk stadium? Tuberculose verdacht?

Gelukkig kan ik mijn bezigheden op de afdelingen nog steeds beter omschrijven met visite staan dan met visite lopen, maar de snelheid in meters per minuut loopt wel op. Deels natuurlijk door toegenomen ervaring, deels doordat er twee collega’s zijn vertrokken en ik nu met 1 collega het ziekenhuis mag runnen, maar het zal er ook mee te maken hebben dat de beslisboom niet zo uitgebreid is als in Nederland. De paar onderzoeken die je hebt kan je in de strijd gooien – als de patiënt of zijn/ haar familie geld heeft – en daarna zijn de mogelijkheden tot behandeling ook maar beperkt. De goede gewoonte om bij elke patiënt een lijst van mogelijke diagnoses op te stellen ben ik in heel snel tempo aan het verleren. Helaas, want niet elke patiënt volgt de hoofdweg en waar je niet aan denkt kan je ook niet behandelen. HIV en tuberculose verklaren wel heel veel, maar niet alles. Het zou erg fijn zijn als er een bericht in het dossier verschijnt als je de verkeerde weg inslaat: “indien mogelijk keer om”. Helaas is dat niet zo. Patiënten raken in coma en overlijden. Je staat er bij en kijkt er naar. Verpleegkundigen zeggen dan al snel “die zal thuis wel wat traditionele medicijnen genomen hebben”. Onverantwoorde kruidengeneeskunde is inderdaad gevaarlijk, maar het is niet eerlijk om zwarte gat daaraan te wijten. Alhoewel ik heel graag zou willen weten hoe groot de invloed van ‘traditionele geneeskunde’ is.

Er wordt in het ziekenhuis heel wat afgelopen (bij voorkeur door de verpleegkundestudenten): die ene glucosemeter die we bezitten is meestal niet op de afdeling waar je hem nodig hebt; de  rit naar de apotheek moet vaak gemaakt worden voor een doos handschoenen, een zak vocht of medicijnen; of de dokter vraagt of er al resultaten bekend zijn, dus moet er iemand weer checken bij het laboratorium. Een portofoon- of  radiosysteem zou de communicatie flink verbeteren en heel wat schelen in kosten van beltegoed (tips en donaties welkom ;-).

------------------------

Bovenstaande schreef ik een aantal weken geleden. Ondertussen is er al weer een nieuwe arts aangenomen. De druk is voor even van de ketel. We hopen op een goede samenwerking en wat meer rust om de tijd te nemen voor patiënten en voor projecten die nu nog in de koelkast staan. In maart is er nog een sollicitatieronde om ons aantal weer op vier te brengen. Geen overbodige luxe, want er is altijd wel iemand op verlof of naar een workshop. Elke maandag is het weer een verrassing met hoeveel artsen je het werk mag verdelen…

Sorry, it's not a joke

Door Mark

Deze uitspraak ontlokte ik een manager van de Zimbabwaanse belastingdienst Zimra. Ik dacht ‘TIA: This is Africa!’
Dit jaar zendt de GZB een tweede arts uit naar Zimbabwe. Janneke Wolswinkel komt in Gutu werken. Mark is bezig om het papierwerk hiervoor te regelen. Een envelop met belangrijke stukken was al op 21 december aangetekend verstuurd, maar begin Februari was nog altijd niets ontvangen. Ik besloot bij het postkantoor navraag te doen. Ze vertelden me dat Zimra al drie weken niet geweest was om de post open te maken. Daarop besloot ik naar Zimra te lopen, om uit te vinden wat er aan de hand was. De mensen van Zimra onderbraken zonder protesteren hun potje ‘patience’ op hun pc om mij te woord te staan. Na mijn presentatie van het probleem overlegden ze even snel en een ‘technical problem’ was de oorzaak van de vertraging. Later in de week zou het opgelost zijn. Met mijn simpele hoofd kon ik niet precies bedenken hoe techniek hier een rol speelde, maar besloot mijn mening voor me te houden.
Een bezoek aan het postkantoor een week later leerde dat Zimra inderdaad langs geweest waren, maar dat de postzakken nu met een ijzeren stripje dicht zaten, en er geen tang beschikbaar was. Was dit misschien het ‘technical problem’? Ik besloot wederom Zimra te bezoeken en mocht nu met de manager spreken. Ik vertelde haar wat mij was verteld en ze moest erkennen dat het ontbreken van een tang inderdaad de post al weken in de zak gevangen hield. Ik bood aan dan zelf wel een tang te regelen, maar daar moest toch ook eerst een overleg met een supervisor aan te pas komen. This is Africa!